اعتراض به حذف یارانه؛ ملاک دهک‌بندی یارانه چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۰۶۶۰۶
فرارو- یارانه جدید سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ به‌حساب سرپرستان خانوار واریز شد و از روز پنجشنبه ۲۲ اردیبهشت نیمی از آن قابل برداشت است. گفته میشود یاراه جدید برای ۷۲ میلیون نفر از جمعیت کشور که روی هم رفته ۲۳ میلیون خانوار را شامل می‌شوند واریز شده و دهک اول تا سوم برای دوماه اردیبهشت و خرداد رقم ۴۰۰ هزار تومان و دهک چهارم تا نهم رقم ۳۰۰ هزار تومان دریافت کردهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش فرارو، چه کسانی یارانه دریافت نمی‌کنند؟ فردای واریز یارانه جدید، خبری با این تیتر دست به‌دست شد. در توضیح خبر آمده خانوار‌هایی که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشند، مشمول دریافت یارانه نمی‌شوند. حالا شرایط چیست؟ در مورد اول به خانوار‌هایی اشاره شده که اعضای آن دارای واحد مسکونی، شغل و خودرو به‌صورت همزمان هستند یا خانوار‌هایی که دو واحد ملکی دارند. عجب! یعنی دولت به‌کسانی که حداقل شرایط زندگی عادی شامل خانه و خودرو و شغل را همزمان داشته باشند یارانه نمی‌دهد؟ قطعا یک‌جای کار می‌لنگد. در ادامه آمده خانوار‌هایی که بیش از سه سفر خارجی غیرزیارتی هوایی داشته‌اند هم از فهرست دریافت‌کنندگان یارانه حذف می‌شوند. منظورشان ورزشکارانی است که برای اردو‌ها و مسابقات بین‌المللی از کشور خارج می‌شوند یا کارمندان و کارگرانی که به هزینه دیگران سفر کاری انجام می‌دهند؟ انصافا این حد از سنگدلی بعید است. مورد بعدی به ارزش خودرو خانوار‌ها اشاره دارد؛ «به خانوار‌هایی که دارای خورو سواری به ارزش بیش از ۳۰۰ میلیون تومان هستند یارانه تعلق نمی‌گیرد». اگر سری به بازار بزنید، متوجه می‌شویم ۹۹.۹۹ درصد خودروهای داخلی در حال حاضر این سقف قیمت را رد کردهاند. حتی ۲۰۶ تیپ ۲، پارس، سمند، شاهین و تارا.
شرط قطع یارانه خانوار‌هایی که ملک آنها در تهران و کلانشهر‌ها یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۹۰۰ میلیون تومان ارزش دارد را دقیقا به همین دلیل باید نادیده گرفت. آمار‌های رسمی می‌گویند متوسط قیمت هر مترمربع خانه در تهران به حدود ۳۵ میلیون تومان رسیده و با همین متر و معیار یک خانه کاملا معمولی ۱۰۰ متری، در تهران حدود ۳.۵ میلیارد تومان قیمت پیدا می‌کند. برای اینکه مطمئن شوید خاطر عزیزتان را نباید بابت این خبر مکدر کنید، سقف مجموع درآمد ماهیانه چهار میلیونی برای خانوار یک نفره، پنج میلیونی برای خانوار دو نفره، مجموع درآمد شش میلیونی برای خانوار سه‌نفره، مجموع درآمد هفت میلیونی برای خانوار چهار نفره و مجموع درآمد هشت میلیونی برای خانوار پنچ نفره و بیشتر را هم صحت‌سنجی می‌کنیم. حداقل حقوق کارگری در سال ۱۴۰۱، معادل پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و کف دریافتی او به شش میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌رسد. دوستان زحمت کشیده‌اند و کارفرمایانی که بیش از سه بیمه‌پرداز داشته‌اند را هم جزو حذف‌شدگان از فهرست دریافت یارانه به‌حساب آورده‌اند. این یکی واقعا نوبر است!
تنها یارانه افرادی در این دور حذف شده که جزو دهک ۱۰ بوده‌اند، اما یارانه ۴۵ هزار تومانی دریافت می‌کردند
مورد آخر به دریافت‌کنندگان تسهیلات بانکی اشاره دارد که روی هم ۳۰۰ میلیون وام گرفته‌اند و الان مشغول پرداخت اقساط هستند. یعنی دولت یارانه یک زوج جوان که پارسال نفری ۱۰۰ میلیون وام ازدواج گرفته‌اند و در کنارش با کمک اوراق تسهیلات مسکن، برای خانه‌دار شدن از وام بانکی استفاده کردهاند را قطع می‌کند؟ احتمالا تا الان متوجه شده‌اید که آن تصویر و خبر را یک نفر رندانه از لابلای سوالات پرتکرار سایت هدفمندی یارانه‌ها بیرون کشیده، اما یادش رفته بگوید اعداد و ارقام به سال‌ها قبل یعنی حدود سال ۱۳۹۳ تعلق دارد. اما آیا ممکن است در دور جدید هم یارانه کسی را به یکی از دلایل بالا قطع کرده باشند؟
اعتراض چه کسانی به قطع یارانه پذیرفته میشود؟اعتراض به پرداخت یارانه در روز‌های اخیر عنوانی پرجستجو بوده است. تا پایان روز پنجشنبه یک میلیون نفر موفق شدهاند فرم اعتراض را روی سایت سازمان هدفمندی یارانه‌ها پر کنند. داریوش ابوحمزه، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گفتگو با خبرگزاری ایسنا اعلام کرده یارانه جدید برای ۹۰ درصد افرادی که تا پیش از سیاست جدید دولت، یارانه ۴۵ هزار تومانی دریافت می‌کردند، واریز شده است. تنها یارانه افرادی در این دور حذف شده که جزو دهک ۱۰ بوده‌اند، اما یارانه ۴۵ هزار تومانی دریافت می‌کردند. برای پیگیری دقیق اعتراضات در چهار روز اول اجرای طرح، دو میلیون تماس و مراجعه به سایت انجام شده و اعتراضات ثبت شده یک میلیون و ۵۰ هزار نفر در حال بررسی است. حجت‌الله عبدالملکی وزیر رفاه هم در یک برنامه زنده تلویزیونی تلاش کرد بخشی از ابهامات موجود را رفع کند. به‌گفته او معیار دهک‌بندی خانوار برای دریافت یارانه، مجموعه‌ای از متغیر‌های اقتصادی و مالی همچون خودرو، گردش مالی و سود‌های بانکی است و ملک و خانه افراد به‌تن‌هایی ملاک دهک‌بندی نیست.
وزیر رفاه با تاکید بر اینکه برای دهک‌بندی کل گردش مالی خانواده، شامل فرزندان که شاغل هستند و درآمد دارند، به‌عنوان ملاک در نظر گرفته شده می‌گوید: در دهک‌بندی‌ها، تراکنش‌های مالی ظرف چند سال در نظر گرفته میشود. سامانه مجموع این‌ها را در قالب یک شاخص ترکیبی ارائه می‌دهد که حاوی تمام اطلاعات مالی خانوار است و اولویت‌بندی طبق آن صورت می‌گیرد. بسیاری از اعتراض‌ها که میشود به دلیل ملاحظات اقتصادی سامانه است. مثلاً از یک خانواده دو نفر جدا شدهاند و درآمد و خودرو جداگانه دارند، اما سامانه متوجه این موضوع نشده که با اعتراض قابل رفع است. یا مثلاً گردش حسابی وجود دارد که متعلق به خود فرد نیست. از این جهت می‌خواهیم افراد حساب‌های خود را شفاف کنند.
اعتراض به دریافت یارانه از سوی دسته دیگری که سال‌ها قبل خودشان داوطلبانه از دریافت یارانه انصراف داده‌اند یا گروهی که از سال ۹۳ به این طرف برای دریافت یارانه درخواست نداده‌اند، صورت می‌پذیرد. حالا که وضع فرق کرده، همه آنها می‌خواهند در فهرست دریافت‌کنندگان یارانه قرار بگیرند. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها وعده داده به‌زودی سامانه و سایتی معرفی شود تا کسانی که به هر نحوی از سال ۹۳ به بعد برای یارانه‌ها ثبت‌نام نکرده یا از قلم افتاده بودند، به سامانه سازمان هدفمندی یارانه‌ها مراجعه کنند. این فرصت به‌مدت سه‌ماه در اختیار خانوار‌هایی که از ابتدای اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها در سال ۱۳۸۹، یارانه نقدی دریافت نکرده‌اند یا به دلیل انصراف یا عدم ثبت‌نام از سال ۱۳۹۳ مشمول یارانه مذکور نبوده‌اند، اما حالا متقاضی بررسی شرایط مالی و اقتصادی خود برای دریافت یارانه کمک معیشتی جدید هستند، قرار خواهد گرفت.
دهک درآمدی؛ خانوارهای ایرانی چطور دسته‌بندی می‌شوند؟مرکز آمار سالانه در گزارش بودجه خانوار، خانواده‌ها را بر اساس مجموع درآمد و هزینه‌های سالانه در ۱۰ گروه دسته‌بندی می‌کند. دهک اول کم‌درآمدترین گروه و دهک دهم پردرآمدترین گروه از خانواده‌ها را تشکیل می‌دهند. آخرین گزارش رسمی مرکز آمار در سال گذشته ارائه شده و به دهک‌بندی خانوارهای ایرانی در سال ۱۳۹۹ پرداخته است. این یعنی برای محاسبه جایگاه خانوار خود بین دهک‌های درآمدی در سال جدید احتمالا باید تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی در مدت اخیر را اضافه کنیم.
به‌زودی سامانه‌ای معرفی شود تا اگر به هر نحو از سال ۹۳ به بعد یارانه دریافت نمی‌کردید، ثبت‌نام کنید
مرکز آمار بر اساس محاسبات خود می‌گوید پایین‌ترین طبقه اقتصادی در کشور، افرادی هستند که در دهک اول هزینه‌ای قرار می‌گیرند. آنها ضعیف‌ترین قشر هستند و هزینه‌های ماهانه‌شان بسیار پایین‌تر از دیگر دهک‌ها است. بررسی گزارش‌های بودجه خانوار مرکز آمار نشان می‌دهد خانواده‌های دهک اول، در خانه‌ای زندگی می‌کنند که به طور متوسط ۷۵ مترمربع زیربنا دارد. حدود ۲۰ درصد این خانواده‌ها، اجاره‌نشین هستند. گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد این خانواده‌ها به طور متوسط ۲.۶ نفره هستند و نصف آنها یعنی ۱.۳ نفر درآمد دارند. شغل اصلی سرپرست خانواده‌ها دهک اول عموما کارگر ساده است. کارکنان خدماتی و فروشندگان در رتبه بعدی قرار دارد. دهک دوم، خانواده‌هایی هستند که متوسط متراژ محل سکونت خانواده‌های دهک دوم بر اساس گزارش‌های مرکز آمار، حدود ۸۲ مترمربع است. ۱۹ درصد خانواده‌های دهک دوم در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. خانواده‌های دهک دوم به طور متوسط ۳.۱ نفر عضو دارند و از این بین، ۱.۴ نفر درآمد دارند. شغل اصلی سرپرست این خانواده‌ها کارگر ساده است و مشاغلی مثل صنعتگران و کارکنان بخش صنعت، رانندگان و متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات در رتبه‌های بعدی قرار دارد.
گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد خانواده‌های دهک سوم در خانه‌ای زندگی می‌کنند که به طور متوسط ۸۷ مترمربع زیربنا دارد. ۲۱ درصد این خانواده‌ها اجاره‌نشین هستند. ۱.۴ نفر از خانواده‌های ۳.۳ نفره در دهک سوم، درآمد دارند. شغل اصلی سرپرست این خانواده‌ها در گروه صنعتگران و کارکنان مشاغل مربوط به آن جای می‌گیرد و کارگر ساده در رتبه بعدی قرار دارد. در این بین بخشی از سرپرستان این خانواده‌ها در گروه شغلی رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات قرار می‌گیرند.
خانواده‌هایی که در دهک چهارم قرار می‌گیرند، مطابق گزارش‌های مرکز آمار عموما در یک واحد ۹۲ متری زندگی می‌کنند. یک خانواده دهک چهارمی به طور میانگین ۳.۴۵ نفره است که از این تعداد، ۱.۴۵ نفر درآمد دارند. شغل اصلی سرپرست این خانواده‌ها عموما رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات است و مشاغل حوزه صنعت و کارکنان خدماتی و فروشندگان در رتبه بعدی قرار دارد.
محل سکونت خانواده‌های دهک پنجمی به‌طور متوسط ۹۴ مترمربع مساحت دارد. ۱۷ درصد این خانواده‌ها اجاره‌نشین هستند. خانواده‌های دهک پنجم به طور میانگین از ۳.۵ نفر تشکیل شده و از این تعداد ۱.۵ نفر شغل و درآمد دارند. سرپرست این خانواده‌ها اغلب در حوزه صنعت مشغول به کار است و رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران ماشین‌آلات در رتبه بعدی قرار می‌گیرند.
مساحت خانه محل سکونت خانواده‌های دهک ششم به طور متوسط ۹۵ مترمربع است. خانواده‌های دهک ششمی به طور متوسط ۳.۵ نفره هستند و ۱.۴ نفر آنها درآمد دارند. شغل اصلی سرپرستان این خانواده‌ها در حوزه صنعت است. خانواده‌های دهک هفتم به طور متوسط در خانه‌های ۱۰۰ متری زندگی می‌کنند. ۱.۶ نفر از تعداد ۳.۶ نفره خانواده‌ها دهک هفتم درآمد دارند. شغل اصلی سرپرستان این خانواده‌ها، در گروه رانندگان، متصدیان و مونتاژکاران قرار می‌گیرد و بخش قابل توجهی هم در حوزه صنعت مشغول به کار هستند.
تنها ۱۳ درصد خانوارد‌های دهک هشتم در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. مشاغل بخش صنعت، شغل اصلی خانواده‌های دهک هشتم را تشکیل می‌دهد. در این خانواده‌های ۱.۵ نفر از تعداد ۳.۵ نفر اعضای خانواده درآمد دارند. بخش قابل توجهی از سرپرستان این خانواده‌ها را متخصصان علمی و فنی تشکیل می‌دهد. محل زندگی خانواده‌های دهک نهم، به طور متوسط ۱۱۰ مترمربع زیربنا دارد. محل زندگی ۱۲ درصد خانواده‌های دهک نهم، اجاره‌ای است. متخصصان علمی و فنی، شغل اصلی سرپرستان خانواده‌ها در دهک نهم است و فروشندگان و کارکنان خدماتی در رتبه دوم قرار دارد. به طور متوسط از هر ۳.۵ نفر عضو خانواده‌های دهک نهم، ۱.۶ نفر درآمد دارد.
دهک دهم پردرآمدترین گروه از خانواده‌ها را تشکیل می‌دهد. آنها بیشتر از بقیه خانوار‌ها پول در می‌آورند و همچنین بیشتر از بقیه هم خرج می‌کنند. نکته عجیب درباره خانواده‌های دهک دهم این است که هزینه‌شان از میزان درآمدشان پیش گرفته (آمار است دیگر). محل زندگی خانواده‌هایی که در دهک دهم زندگی می‌کنند، به طور میانگین ۱۲۰ متر مربع زیربنا دارد. اغلب این خانواده‌ها صاحبخانه هستند و تنها هشت درصدشان در خانه اجاره‌ای زندگی می‌کنند. بخش بزرگی از خانواده‌های دهک دهم را متخصصان علمی و فنی تشکیل می‌دهند. قانون‌گذاران، مقامات عالی‌رتبه و مدیران دومین گروه شغلی عمده را در این دهک شامل میشود. به طور متوسط ۱.۷ نفر از ۳.۵ نفر اعضای این خانواده‌ها دارای درآمد هستند.
محاسبه درآمد تقریبی دهک‌های مختلف جامعه دسته‌بندی براساس دهک درآمد رسمی در سال ۹۹ درآمد تقریبی براساس تورم دهک اول یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان دومیلیون و ۵۰۰ هزار تومان دهک دوم دومیلیون و ۳۳۵ هزار تومان سه‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دهک سوم دومیلیون و ۷۶۰ هزار تومان چهارمیلیون و ۱۵۰ هزار تومان دهم چهارم سه‌میلیون و ۲۶۵ هزار تومان چهارمیلیون و ۹۰۰ هزار تومان دهک پنجم سه‌میلیون و ۶۲۵ هزار تومان پنج‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دهک ششم چهارمیلیون و ۱۳۰ هزار تومان شش‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان دهک هفتم چهارمیلیون و ۷۳۵ هزار تومان هفت‌میلیون و ۱۰۰هزار تومان دهک هشتم پنج‌میلیون و ۴۰۰ هزار تومان هشت‌میلیون و ۱۰۰هزار دهک نهم شش‌میلیون و ۷۲۰هزار تومان ۱۰میلیون تومان دهک دهم ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ۱۵میلیون و ۷۵۰هزار تومان
منبع: فرارو
کلیدواژه: یارانه اعتراض به حذف یارانه دهک خانوار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سرپرست این خانواده ها میلیونی برای خانوار گزارش های مرکز آمار رتبه بعدی قرار زندگی می کنند خانواده های دهک بعدی قرار خانوار هایی هزار تومان دهک دریافت یارانه خانواده ها خانواده ها قرار می گیرند خانواده ها میلیون تومان طور متوسط مجموع درآمد درآمد دارند یارانه جدید پنج میلیون نفر درآمد شش میلیون یارانه ها خانوار ها حوزه صنعت سال ۹۳ دهک بندی اجاره ای دهک اول دهک دهم دهک دوم ۳ ۵ نفر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۰۶۶۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کالری مصرفی نیمی از ایرانیان در سال ۱۴۰۱ کمتر از استاندارد بوده است
آفتاب‌‌نیوز :
برخی از نکات این گزارش قابل تامل است. این گزارش می‌گوید که میزان مصرف کالری نیمی از جمعیت ایرانی‌ها در سال۱۴۰۱ کمتر از حد استاندارد (یعنی ۲۱۰۰کالری در روز) است. از سوی دیگر، همه دهک‌ها از میزان کالری خود نسبت به سال۱۴۰۰ کم کردهاند. این کاهش کالری در دهک‌های متوسط شدیدتر بوده است.
از نگاه گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، دو عامل در این روند، نقش اصلی را ایفا کردهاند؛ نخست اینکه خانوار‌ها به‌دلیل تورم بالای مواد غذایی و افزایش سایر هزینه‌ها نظیر مسکن، سعی کردهاند که مصرف غذایی خود را کاهش دهند. نکته دیگر اینکه خانوار‌ها به‌دلیل چشم‌انداز نامطلوب اقتصاد، سعی کردهاند که از میزان کالای خوراکی خود بکاهند تا بتوانند کالا‌های بادوام بیشتری خریداری کنند. این گزارش برآورد کرده است که در سال۱۴۰۲، خط فقر خانوار سه‌نفره در تهران ۱۵.۳ میلیون تومان و برای کل کشور ۸.۲ میلیون تومان بوده است.
بررسی داده‌های مربوط به مصرف کالری ایرانیان در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که بیش از نیمی از افراد کشور کمتر از کالری استاندارد، یعنی کمتر از ۲۱۰۰ کالری در روز استفاده می‌کنند. در سال‌های گذشته تورم مزمن موجب شده قیمت مواد خوراکی افزایش پیدا کند و قدرت اقتصادی مردم کاهش یابد.
با این‌حال دهک‌های مختلف درآمدی واکنش یکسانی در مواجهه با تورم مواد خوراکی نداشته و دهک‌های میانی بیشترین واکنش را به این تورم نشان داده‌اند. با توجه به کاهش حدود ۰.۴ واحد درصدی نرخ فقر در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش میانگین کالری مصرفی می‌تواند به دو دلیل رخ داده باشد. اول آنکه خانوار‌ها به دلیل تورم بالا مصرف موادغذایی را کاهش داده‌اند. دوم آنکه به دلیل چشم‌انداز نامطلوب اقتصاد کشور، ترجیح داده‌اند کالا‌های خوراکی کمتری مصرف کرده و به جای آن کالا‌های بادوام بیشتری خریداری کنند. در چنین شرایطی پیشنهاد میشود که بستر‌های مناسبی برای رشد اقتصادی پایدار و فراگیر ایجاد شود تا وضعیت فقر نیز به دنبال آن بهبود یابد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش «وضعیت فقر در ۱۴۰۱» ابعاد مختلف این مساله را بررسی کرده است.
با توجه به شرایط تورمی حاکم بر اقتصاد ایران که در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه پیدا کرده، خط فقر سرانه در کشور به ۲ میلیون و ۵۶۱ هزار تومان رسیده است. با احتساب بعد خانوار، خط فقر برای خانوار ۳ نفره در سال ۱۴۰۱ در حدود ۵ میلیون و ۶۳۴ هزار تومان است. این عدد برای مناطق شهری استان تهران ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان محاسبه شده است. همچنین خط فقر شدید در سال ۱۴۰۱ در حدود ۸۷۵ هزار تومان برای هر نفر برآورد شده که این عدد معادل حداقل نیاز‌های غذایی فرد است. برآورد میشود که خطر فقر خانوار سه نفره برای کل کشور در سال ۱۴۰۲ به ۸ میلیون و ۲۰۰ هزارتومان و در تهران به ۱۵ میلیون و ۳۰۰ هزارتومان برسد.
بر اساس خط فقر محاسبه‌شده، نرخ فقر در سال ۱۴۰۱ حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور بوده که نسبت به سال ۱۴۰۰ تغییر چندانی نکرده است. در نتیجه جمعیت فقرا در ایران در سال ۱۴۰۱ در حدود ۲۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر برآورد میشود. علاوه بر این، شکاف فقر نیز نسبت به سال گذشته تغییر چشمگیری نداشته است. به بیان دیگر نه تنها نرخ فقر در کشور ثابت باقی مانده، بلکه میانگین فاصله از خط فقر نیز در سال گذشته تغییر نداشته است.
مقایسه داده‌ای حداقل دستمزد و خط فقر استانی نشان می‌دهد که حداقل دستمزد در استان‌های تهران، البرز و قم، نمی‌تواند هزینه‌های سبد مصرفی فقر برای یک خانواده ۳ نفره را تامین کند. به عبارت دیگر در این استان‌ها برخی از افراد حتی در صورت داشتن شغل رسمی باز هم فقیر محسوب می‌شوند که از آن با عنوان پدیده شاغلان فقیر یاد میشود؛ بنابراین پیشنهاد میشود در سیاستگذاری عمومی، از جمله در تعیین حداقل دستمزد، تفاوت‌های منطقه‌ای در نظر گرفته شود.
مرکز پژوهش‌های مجلس: کالری مصرفی نیمی از ایرانیان در سال ۱۴۰۱ کمتر از استاندارد بوده است
واکنش شدید دهک‌های میانی
یکی از معیار‌های مهمی که بر اساس آن وضعیت فقر در یک جامعه سنجیده میشود، میزان کالری مصرفی افراد در کشور است. حداقل استاندارد برای هر فرد مصرف ۲۱۰۰ کالری در روز است. بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد که در یک دهه اخیر میانگین کالری مصرفی سرانه ایرانیان کاهش یافته و در سال ۱۴۰۱ به میزانی پایین‌تر از حداقل کالری مورد نیاز برای یک نفر رسیده است.
در واقع در ادامه روند نزولی مصرف کالری در سال ۱۴۰۱ میانگین مصرف کالری در کشور نیز به زیر حد مصرف کالری استاندارد سقوط کرده است. در این سال بیش از نیمی از افراد جامعه در کشور، کمتر از کالری استاندارد مصرف می‌کنند. این مساله یعنی کاهش میانگین کالری مصرفی ایرانیان با توجه به شرایط اقتصادی در سال‌های گذشته چندان دور از انتظار نیست.
در یک دهه اخیر تورم‌های بالا موجب شده قدرت اقتصادی ایرانیان کاهش یابد و این مساله روی سبد مصرفی آنان تاثیر زیادی گذاشته است. با‌این‌حال می‌توان گفت واکنش دهک‌های مختلف درآمدی نسبت به تورم مواد خوراکی متفاوت بوده است. این گزارش بیان می‌کند بیشترین واکنش به افزایش قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها متعلق به دهک‌های میانی درآمدی است. دهک‌های بالای درآمدی عمدتا دارای کالای بادوام و دارایی‌های مالی هستند.
به همین دلیل این افراد توان بیشتری برای پوشش ریسک ناشی از تورم را دارند. این درحالی است که دهک‌های پایین درآمدی به دلیل کم‌کشش بودن کالا‌های خوراکی برای این گروه و همچنین بیشتر بودن یارانه نقدی میزان اندکی از مصرف خود را نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش داده‌اند. اما دهک میانی درآمدی از هر دو مولفه محروم بوده است؛ این به معنای آن است که عموما این افراد دارای کالا‌های بادوام و دارایی مالی نیستند و یارانه نقدی هم سهم قابل‌توجهی از سبد هزینه‌های آنان را پوشش نمی‌دهد، به همین دلیل واکنش شدیدتری نسبت به سایر دهک‌ها در مقابل افزایش تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها نشان می‌دهند.
این گزارش بیان می‌کند در سال ۱۴۰۱ مصرف برخی از اقلام خوراکی برای خانوار‌ها در همه دهک‌های درآمدی نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش داشته است. اما نحوه کاهش مصرف در دهک‌های مختلف از الگوی یکسانی پیروی نکرده است. با توجه به تورم‌های شدید خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها افراد مصرف خود را از کالای خوراکی و آشامیدنی کاهش داده و مصرف سایر کالا‌ها را جایگزین کردهاند.
این مساله برای دهک‌های میانی که به طور نسبی یارانه کمتری را دریافت کردهاند به‌وضوح روشن است؛ زیرا در تمامی اقلام، دهک‌های میانی مصرف خود را از این گروه کالا‌ها کم کردهاند. کاهش مصرف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها درحالی اتفاق افتاده که نرخ فقر تقریبا ثابت مانده است. از کاهش مصرف کالای اساسی می‌توان استنباط کرد که با افزایش قیمت مواد خوراکی، خانوار‌ها مصرف خود از این گروه از کالا‌ها را به دو منظور کاهش داده‌اند.
اول اینکه به دلیل افزایش قیمت نسبی کالا‌های اساسی نسبت به سایر کالا‌ها و خدمات، خانوار‌ها مصرف خود از این کالا‌ها را کاهش داده‌اند؛ و دوم آنکه به دلیل چشم‌انداز نامطلوب اقتصاد، خانوار انتظار قیمت بیشتری در آینده دارد؛ در نتیجه با هدف هموار‌سازی، مصرف خود را از کالا‌های مصرفی بی‌دوام کاهش می‌دهد و برعکس مصرف خود را از کالا‌های باداوم افزایش می‌دهد.
هر چند ممکن است کاهش مصرف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها دلایل دیگری نیز داشته باشد، از جمله اینکه فشار تورمی می‌تواند باعث شود خانوار از مصرف بخشی از خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها صرف‌نظر کند تا توان تامین سایر نیاز‌های اساسی را به دست آورد. این مساله به‌خصوص در مورد تامین مسکن بسیار محتمل است. سهم مسکن از کل هزینه خانوار مستاجر در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ در سطح ۳۴ درصد بوده که در سال ۱۴۰۱ به ۳۶ درصد افزایش داشته است.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور